Nistgħu nirrispondu
Kemm jekk għandek mistoqsija taħraq li trid tweġiba għaliha jew inkella ltqajt ma’ xi problema relatata mal-ilma, se ssib it-tweġiba għaliha hawnhekk. Jekk il-mistoqsija tiegħek mhix Imwieġba hawn, inżel aktar ’l isfel biex tibgħat il-mistoqsija tiegħek u persuna teknika tagħmel kuntatt miegħek
Ittestja l-effiċjenza tal-ilma tiegħek
GĦAJNUNA
M’għandix Ilma
Jekk għandek problema bl-ilma jew d-dranaġġ, il-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma tista’ tkun li diġà taf biha. Iċċekkja l-paġna tal-Facebook tagħhom .
Jekk le kkuntattja lill-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma.
Pressjoni baxxa tal-ilma
Jekk taqa’ l-pressjoni tal-ilma tiegħek ikkuntattja lill-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma biex jiggwidawk skont il-każ.
Irrapporta tnixxija ta’ ilma
Kemm jekk l-ilma qed inixxi fid-dar jew barra (fit-triq jew f’passaġġ), il-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma jagħtuk gwida pass pass dwar kif għandek issibha u tirrappurtaha.
Tappiera mkissra jew nieqsa
Jekk tara tappiera mkissra jew nieqsa jekk jogħġbok ipprova dawwar xi ħaġa magħha (fejn hu possibbli u mhux ta’ periklu) u rrapporta l-ħsara lill-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma.
Jekk qed tkun ta’ periklu għat-traffiku jew għal min ikun għaddej fit-triq irrappurtaha wkoll lill-Pulizija.
Drenaġġ imblukkat
Ma tafx fejn hemm il-problema jew min hu s-sid tal-katusa imblukkata? Toqgħodx taħsibha — il-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma jistgħu jsibu dan u jsewwuha jekk ix-xogħol fil-pajp huwa tagħhom. Inkella jagħtuk parir jekk ix-xogħol fil-pajp huwa tiegħek.
Pajp mifqugħ
Rajt pajp tal-ilma mifqugħ? Ħu azzjoni malajr. Hemm xi affarijiet li tista’ tagħmel biex tnaqqas il-ħela tal-ilma u l-ħsara sakemm tissewwa.
L-ilma tal-vit għandu xi ħaġa stramba
L-ilma tal-vit tiegħek għandu kulur mhux tas-soltu, għandu riħa jew togħma stramba?
Il-bir tiegħek għandu bżonn jissewwa?
Għandek bir li jeħtieġ tiswija? Iċċekkja fis-sit tar-Regolatur għall-Enerġija u s-Servizzi tal-Ilma (REWS) għal iktar informazzjoni dwar l-iskema li għaddejja bħalissa.
Bawżer tal-Ilma
Trid tkun taf jekk il-bawżer li tuża hux reġistrat? Ikkuntattja lir-Regolatur għall-Enerġija u s-Servizzi tal-Ilma (REWS) biex issir taf aktar.
Trid tiċċekkja jekk il-bawżer li tuża jipprovdilekx ilma tajjeb għax-xorb tal-ogħla klassi? Ikkuntattja lid-Direttorat tas-Saħħa Ambjentali biex issir taf aktar.
Irrid napplika għal servizz tal-ilma ġdid fil-post tiegħi. Xi rrid nagħmel?
Jekk tixtieq tapplika għal servizz ġdid tal-ilma fid-dar jew fil-binja kummerċjali tiegħek ibda billi tniżżel l-applikazzjoni għal servizz ġdid tal-ilma u ħudha fl-uffiċini tal-ARMS jew ibgħat email fuq [email protected]. Huwa importanti li fejn qed jiġi mitlub is-servizz, il-pajpijiet neċessarji għall-ilma jkunu diġà mgħoddija, imma m’hemmx provvista minn barra. Għal aktar informazzjoni żur it-taqsima tal-FAQs tal-ARMS.
MISTOQSIJIET DWAR L-ILMA
Għaliex l-effiċjenza fl-ilma hi importanti biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima?
L-ilma huwa riżorsa kritika għas-sopravivenza tal-bniedem, u mhux biss għax għandna bżonn ilma frisk għax-xorb. Id-djar domestiċi jikkunsmaw l-ilma għal għadd ta’ użi oħra, inklużi l-ħasil tal-ħwejjeġ, il-ħasil tagħna stess, għat-tkabbir tal-ikel u għelejjel, u fil-proċess ta’ produzzjoni ta’ prodotti bħal ħwejjeġ, oġġetti tas-sanità u kura tas-saħħa. Is-settur agrikolu huwa dipendenti ħafna fuq l-ilma għall-produzzjoni tal-ikel, u s-setturi industrijali / kummerċjali wkoll jikkunsmaw ammonti kbar tal-ilma; l-ilma huwa ingredjent ewlieni f’varjetà wiesgħa ta’ prodotti li nużaw fil-ħajja tagħna ta’ kuljum. L-ilma huwa wkoll importanti għar-rikreazzjoni tagħna.
Hemm bżonn l-enerġija biex tikkura, tippompja u ssaħħan l-ilma għall-ammont ta’ użi tiegħu, kemm jekk dak ikun Ilma Ġdid, Ilma Griż, Ilma Iswed, jew ilma mill-ħsad tal-ilma tax-xita. Dan l-ipproċessar tal-ilma jista’ jkun intensiv ħafna fl-użu tal-enerġija u, b’hekk, jikkontribwixxi għat-tibdil fil-klima permezz tar-rilaxx tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra.
It-tnaqqis tal-konsum tal-ilma tiegħek jista’ mhux biss jiffranka l-ilma, riżorsa importanti minna nnifisa, iżda jista’ wkoll jirriżulta direttament fit-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra. Għalhekk, li tkun aktar effiċjenti fl-ilma, u tnaqqas l-ammont ta’ enerġija meħtieġa għall-produzzjoni tal-ilma jgħin biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima.
Kif inwettaq verifika tal-ilma d-dar?
Il-familji Maltin jikkunsmaw madwar 20 miljun litru ilma fis-sena. L-użu aktar effiċjenti tal-ilma f’darek mhux biss se jikkonserva l-ilma iżda se jnaqqas il-kontijiet ta’ darek. Huwa faċli li tikkonserva l-ilma u tnaqqas l-ammont li tikkonsma billi żżid l-effiċjenza tal-ilma ta’ darek. L-ewwel pass huwa li tiċċekkja kemm tuża ilma bħalissa, billi twettaq il-verifika tal-ilma tiegħek stess.
Tista’ tittestja l-effiċjenza tal-ilma tal-bexxiexa tad-doċċa, sinkijiet tal-kamra tal-banju u tal-kċina tiegħek, sempliċement billi tpoġġi kontenitur ta’ litru taħt il-bexxiexa tad-doċċa / vit u żżomm l-ħin (f’sekondi) li jieħu biex il-buqar jimtela. Iddividi l-ammont ta’ sekondi kkunsmati b’60; imbagħad iddividi litru bir-riżultat sabiex tiskopri r-rata ta’ fluss f’litri kull minuta.
(Ara hawn għal aktar dettall).
Għandek timmira għal rata tal-fluss tal-bexxiexa tad-doċċa li ma taqbiżx is-7 litri kull minuta; għall-aħjar effiċjenza mmira għal rata ta’ fluss ta’ inqas minn 6 litri kull minuta. Għall-aħjar effiċjenza fis-sinkijiet tal-kċina u tal-kamra tal-banju tiegħek, immira għal rati tal-fluss li ma jaqbżux l-4.5 litri kull minuta & 3.5 litri kull minuta rispettivament.
Hemm diversi affarijiet li jistgħu jsiru biex titjieb l-effiċjenza tal-ilma tiegħek:
• Installa bexxiexa tad-doċċa li hi effiċjenti fl-użu tal-ilma (dan jinkorpora riduttur tal-fluss fid-disinn li jnaqqas l-użu tal-ilma)
• Jew installa apparat li jirregola l-fluss fuq il-bexxiexa tad-doċċa attwali tiegħek. Dan normalment jitweħħel bejn il-pajp tad-doċċa u l-bexxiexa tad-doċċa.
• Installa arjatur tal-vit, jew apparat ieħor li jirregola l-fluss biex tikkontrolla u żżomm fluss tal-ilma adegwat għall-użu.
• Jekk diġà għandek arjatur, kun żgur li tnaddfu biex tneħħi l-ġebla u ttejjeb l-effiċjenza.
• Jekk l-arjaturi tiegħek qed jaħdmu kif suppost iżda r-rati tal-fluss għadhom għoljin, wieħed jista’ jaġġusta r-rata tal-fluss mill-valv li jinsab taħt is-sink.
X'inhu “New Water” u huwa sikur li tużah?
Il-Proġett tal-Ilma Ġdid tal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma (WSC) għandu l-għan li jikseb kapaċità ta’ produzzjoni annwali ta’ 7 miljun metru kubu ta’ Ilma Ġdid ta’ kwalità għolja adattat għall-irrigazzjoni sikura tal-għelejjel u applikazzjonijiet industrijali. Ilma Ġdid huwa ilma reklamat illustrat ħafna mill-effluwent tad-drenaġġ riċiklat. Ladarba jiġi ttrattat, il-kwalità għolja tal-Ilma Ġdid tippermetti l-użu tiegħu għall-pajsaġġar u l-industrija, u b’hekk tippermetti aktar l-użu tal-ilma matul perjodi ta’ domanda baxxa mis-settur agrikolu. Id-WSC għandha l-għan li potenzjalment tindirizza sa 35% tad-domanda totali attwali għall-ilma tas-settur agrikolu billi tuża Ilma Ġdid.
Bħalissa qed jiġi prodott Ilma Ġdid fi tliet impjanti tal-illustrar tal-ilma li jinsabu fl-Impjanti tat-Trattament tal-Ilma Urban Mormi f’Ras il-Ħobż (Għajnsielem) f’Għawdex, Iċ-Ċumnija (Mellieħa) fit-Tramuntana ta’ Malta u f’Ta’ Barkat (Xgħajra) fin-Nofsinhar ta’ Malta. L-akbar waħda minn dawn l-impjanti (Ta’ Barkat) tista’ eventwalment tipproduċi 9,600 metru kubu ta’ Ilma Ġdid kuljum. L-impjanti f’Iċ-Ċumnija u Ras il-Ħobż f’Għawdex għandhom kapaċità ta’ 6,400 u 3,200 metru kubu kuljum, rispettivament.
Kwalunkwe impjant tat-trattament tad-drenaġġ jaħdem billi jħaffef proċess naturali li juża batterji. Dak li normalment idum ġimgħat fin-natura jkun lest f’madwar 18-il siegħa. Id-drenaġġ mhux ipproċessat jiddaħħal f’tankijiet kbar ta’ arjazzjoni u jitħawwad minn ventilaturi kbar taħt il-likwidu, li jintroduċu l-arja minn għadd ta’ diffużuri. Konċentrazzjoni qawwija ta’ batterji tiekol il-materja solida li mbagħad tiġi estratta mis-sistema bħala ħama żejjed.
Ilma ċar u mingħajr riħa li għad għandu konċentrazzjoni ta’ batterji jitla’ fil-wiċċ u mbagħad jintrema fil-baħar. Dan l-ilma mhuwiex tajjeb għax-xorb iżda ma jagħmilx ħsara lill-ambjent tal-baħar. Il-ħama żejda mbagħad titneħħielha l-ilma u l-materjal li jirriżulta jista’ potenzjalment jintuża għall-arrikkiment tal-ħamrija. Permezz taż-żieda ta’ stadju ta’ trattament terzjarju f’kull wieħed mit-3 impjanti tal-ilma mormi, il-batterji, is-sustanzi kimiċi u s-sustanzi li jniġġsu jitneħħew mill-ilma mormi trattat biex jinħoloq Ilma Ġdid.
Għaliex iż-żieda fl-użu tal-ilma griż (grey water) tagħna hija importanti għall-futur?
Malta għandha l-inqas disponibbiltà naturali tal-ilma ħelu per capita fost l-Istati Membri kollha tal-Unjoni Ewropea (UE) u l-Indiċi Falkenmark tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) għall-iskarsezza tal-ilma, tikklassifika li Malta għandha riżorsi naturali ta’ ilma ħelu li huma taħt il-kapaċità ġestibbli biex il-pajjiż ikollu żvilupp sostenibbli. It-tibdil fix-xejriet ta’ nżul x-xita jnaqqsu d-disponibbiltà diġà baxxa tal-ilma ħelu ta’ Malta, u huma mbassra li jippersistu fil-futur hekk kif it-tibdil fil-klima jwassal għal reġjun Mediterranju aktar niexef b’inqas preċipitazzjoni.
Id-domanda għall-ilma f’Malta bħalissa hija indirizzata permezz ta’ erba’ sorsi differenti: l-estrazzjoni tal-ilma ta’ taħt l-art, id-desalinazzjoni tal-ilma baħar (bl-użu tar-reverse osmosis), il-ħsad tal-ilma tax-xita, u t-trattament tal-ilma mormi. Id-dipendenza qawwija fuq l-estrazzjoni u d-desalinazzjoni tal-ilma ta’ taħt l-art, jekk tiġi ġestita kif suppost, tista’ tkun sostenibbli. Hemm il-bżonn li tiżdied il-provvista tal-ilma minħabba ż-żieda fid-domanda minn popolazzjoni li qed tikber. Dan jista’ jinkiseb permezz tar-riċiklaġġ tal-ilma mormi, permezz tal-użu ta’ “ilma griż” u Ilma Ġdid, kif ukoll il-ħsad tal-ilma tax-xita.
L-ilma griż huwa ilma domestiku mormi prodott minn doċoċ, banjijiet, sinkijiet tal-kamra tal-banju u tal-kċina, magni tal-ħasil tal-ħwejjeġ, magni tal-ħasil tal-platti, eċċ. u jagħmel il-maġġorparti tal-ilma prodott mid-djar. L-ilma mormi l-ieħor prodott mid-djar huwa l-effluwent tad-drenaġġ mit-tojlits tagħna, li huwa magħruf bħala “ilma iswed”. B’differenza mill-ilma iswed, l-ilma griż fih biss sapun u residwi oħra tal-prodotti tat-tindif. Fih inqas kontaminanti mill-ilma iswed u huwa aktar faċli biex jiġi ttrattat sabiex titjieb il-kwalità tiegħu u jippermetti l-użu mill-ġdid tiegħu.
Fil-proċess tat-trattament, l-ilma griż jgħaddi minn filtri biex ineħħi l-materja sospiża; xi sistemi jinkludu wkoll filtrazzjoni batterjali. L-ilma mbagħad jiġi kklorinat sabiex ikun jista’ jerġa’ jintuża għat-tisqija u l-ifflaxxjar tat-tojlits. It-tabella ta’ hawn taħt turi kif isir it-trattament tal-ilma griż.
Kif nistgħu nnaqqsu l-konsum tal-enerġija billi niġbru, nużaw mill-ġdid u nikkonservaw l-ilma?
Il-produzzjoni u ċ-ċirkolazzjoni tal-ilma, kif ukoll it-trattament u r-rimi tal-ilma mormi jikkunsmaw l-enerġija, u jirrilaxxaw ukoll id-diossidju tal-karbonju (CO2). F’reġjuni aktar niexfa madwar id-Dinja, bħal Malta, id-domandi tal-enerġija tal-faċilitajiet tal-produzzjoni tal-ilma ħafna drabi huma ogħla, u jkunu jeħtieġu proċessi fosthom id-desalinazzjoni tal-ilma baħar. Malta ilha tipproduċi l-ilma permezz tad-desalinazzjoni (reverse osmosis) mill-1982, u għadha tiddependi fuq dan il-metodu ta’ produzzjoni tal-ilma ħelu. Bħalissa hemm tliet impjanti tar-Reverse Osmosis (RO) f’Malta u d-desalinazzjoni tal-ilma baħar tipprovdi madwar 60% tal-provvista muniċipali tal-ilma.
Id-desalinazzjoni tal-ilma baħar hija intensiva fl-użu tal-enerġija. Il-proċess tar-reverse osmosis għadda minn bidliet sinifikanti mill-1982, b’mod partikolari f’termini ta’ titjib fl-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, u l-industrija qed timxi kontinwament lejn livelli ogħla ta’ effiċjenza. L-EWA u l-WSC għandhom l-għan li jnaqqsu l-enerġija meħtieġa biex jipproduċu ilma ħelu mill-ilma baħar għal 2.8 kilowatt-siegħa għal kull metru kubu ta’ ilma ħelu. Għaxar snin ilu, kienu jieħdu 6 kilowatt-sigħat biex jipproduċu metru kubu ta’ ilma ħelu.
Il-konservazzjoni tal-ilma billi jitnaqqas il-konsum, kif ukoll permezz tal-ġbir u l-użu mill-ġdid tal-ilma tax-xita, ir-reklamazzjoni u r-riċiklaġġ tal-ilma mormi, inaqqas il-piż fuq il-proċessi ta’ produzzjoni intensivi fl-użu tal-enerġija, bħad-desalinazzjoni. Madankollu, l-elettriku huwa meħtieġ fid-distribuzzjoni tal-ilma, kif ukoll fit-trattament tal-ilma mormi. Għalhekk huwa importanti li l-konsum tal-ilma ikun fil-mira sabiex tittejjeb l-effiċjenza fl-użu tal-ilma u biex titnaqqas id-domanda għall-enerġija.
Il-kampanja nazzjonali għall-konservazzjoni tal-ilma, “Water – Be the Change”, imnedija f’Settembru 2019 għandha l-għan li tiffaċilita bidla kulturali fl-imġiba tan-nies lejn il-konservazzjoni tal-ilma u tinkludi suġġerimenti prattiċi biex jitnaqqas il-konsum tal-ilma u tal-enerġija fid-djar u n-negozji.
Billi tikkonserva l-ilma ma tkunx sempliċement qed tnaqqas il-konsum tal-ilma tiegħek biss, imma indirettament tkun qed tnaqqas l-enerġija meħtieġa biex tipproduċi ilma tajjeb għax-xorb u tarmi l-ilma mormi. Filwaqt li fl-istess ħin, tkun qed tnaqqas l-ispiża tal-ilma kif ukoll tal-elettriku għall-utent finali u għall-fornitur.
Hija riżorsa skarsa l-ilma f’Malta?
L-iskarsezza tar-riżorsa tal-ilma f’Malta dejjem kienet realtà. Fil-fatt, dan kien enfasizzat fl-ewwel rapport dwar ir-riżorsa tal-ilma fil-gżejjer Maltin li jmur lura għal nofs is-sena 1500. Malta, bi klima semiarida, b’sajf niexef twil u xitwa mingħajr ħafna xita tikkontribwixxi għal disponibbiltà limtata tal-ilma naturali rinnovabbli. Is-sitwazzjoni tkompli tikkomplika ruħha bid-densità għolja fil-popolazzjoni tal-gżejjer li tiġġenera talba kbira għall-ilma, li jkompli jżid l-iskarsezza ta’ din ir-rizorsa.
Ftit figuri: In-Nazzjonijiet Uniti jikkunsidra 500m3 għal kull persuna kull sena ta’ ilma rinnovabbli b’mod naturali, bħala l-limitu minimu ta’ ilma. Il-livell preżenti fil-gżejjer Maltin huwa stmat għal 100m3 għal kull persuna kull sena, u dan ipoġġi lil Malta fost l-ewwel għaxar pajjiżi bi skarsezza ta’ ilma.
Malta għandha riżorsa tal-ilma ħelu?
Iva, Malta għandha riżorsa tal-ilma ħelu.
Minkejja li fil-gżejjer Maltin m’hemmx sistemi ta’ xmajjar kbar u permanenti, huma diversi l-widien, nixxigħat u għadajjar li wieħed isib l-ilma fihom matul is-sena. Il-preżenza tal-ilma f’dawn il-postijiet u l-għadajjar żgħar huma ta’ sostenn importanti għall-ekosistema endemika.
Ir-riżorsa prinċipali tal-ilma ħelu fil-gżejjer Maltin huwa l-ilma tal-pjan li jeżisti f’żewġ tipoloġiji: dak staġnat u dak fil-livell tal-baħar. Id-disponibbiltà tal-ilma tal-pjan dejjem kienet storikament issostni l-iżvilupp tal-ekonomija ta’ pajjiżna u għadha sal-ġurnata tal-lum riżorsa importanti fil-provvista tal-ilma.
Hemm ilma taħt l-art?
Iva, l-ilma li hemm taħt l-art jissejjaħ ilma tal-pjan.
L-ilma tal-pjan jifforma meta l-ilma jidħol fil-wiċċ tal-art u jimla l-vojt ta’ bejn il-blat (pori u/jew qsim). Il-ġeoloġija ta’ Malta tagħti lok għal żewġ tipi ta’ ilma tal-pjan – primarjament l-ilma tal-pjan li jinstab bejn il-ġebel tal-qawwi ta’ fuq u t-tafal, u l-ilma tal-pjan fil-livell tal-baħar fejn l-ilma ħelu jżomm fuq l-ilma tal-baħar fil-livell taż-żonqor. Iż-żewġ tipi ta’ ilma tal-pjan huma vulnerabbli ħafna għat-tniġġiż mill-wiċċ tal-art, filwaqt li ilma tal-pjan fil-livell tal-baħar huwa vulnerabbli għad-dħul tal-ilma tal-baħar b’reazzjoni għall-attivitajiet ta’ estrazzjoni.
X’inhuma l-affarijiet li jniġġżu r-riżors tal-ilma ħelu f’Malta?
L-affarijiet li jniġġżu l-ilma tal-pjan f’Malta huma diversi, imma kollha huma magħmula mill-attività tal-bniedem bħall-agrikoltura, l-industrija u attivitajiet oħra ta’ kuljum. Waħda mill-affarijiet l-iktar li tniġġeż l-ilma tal-pjan hija n-nitrat li primarjament joriġina mill-fertilizzazzjoni żejda fl-argrikoltura. Kontribut ieħor huwa mill-leakages mid-dranaġġ li jista’ jirriżulta wkoll mill-introduzzjoni ta’ affarijiet li jniġġżu li ġejjin mid-djar tagħna fis-sistema tal-ilma tal-pjan. Fosthom insibu l-prodotti tal-kura personali, mediċini u prodotti kimiċi oħra li nużaw ta’ kuljum. Fortunatament s’issa għadhom ma nstabux traċċi ta’ dan it-tip f’ilma tal-pjan ta’ Malta.
Minn fejn tiġi l-provvista tal-ilma ta’ Malta u min jibbenefika minnha?
Il-provvista tal-ilma frisk ta’ Malta tiġi minn dawn l-erba’ riżorsi: (i) ilma tal-pjan, (ii) ilma tal-baħar desalinat, (iii) ilma tax-xita u (iv) ilma msaffi. Dawn ir-riżorsi tal-ilma jintużaw biex jintlaħqu l-bżonnijiet tal-utenti tal-ilma li jiddependi għall-bżonnijiet tagħhom. Għalhekk l-ilma tal-pjan u l-ilma tal-baħar desalinat jintużaw għall-produzzjoni tal-ilma tax-xorb filwaqt li l-ilma tax-xorb, l-ilma msaffi u l-ilma tax-xita jintużaw għal għanijiet oħra fosthom l-agrikoltura u l-industrija.
Kemm nikkonsmaw Ilma?
B’kollox, il-Gżejjer Maltin jikkunsmaw madwar 60 miljun metru kubu tal-ilma kull sena, li madwar nofsu jintuża għax-xorb. Minħabba n-nuqqas ta’ riżorsi naturali ta’ ilma ħelu disponibbli, l-ilma tax-xorb f’Malta huwa taħlita ta’ ilma desalinizzat mill-impjanti tar-reverse osmosis u tal-ilma taħt l-art. Żieda fil-popolazzjoni u fil-livell tal-għajxien qed twassal għal żieda fid-domanda nazzjonali għall-ilma. L-ilma ħelu jintuża l-aktar fid-djar Maltin, fejn tintuża taħlita ta’ ilma tajjeb għax-xorb, ilma riċiklat u ilma tax-xita maħżun.
Ħafna jaħsbu li l-magna tal-ħasil hija l-aktar apparat fid-dar li juża ilma. Ir-realtà hi li l-aktar li jintuża ilma fid-dar huwa fil-kamra tal-banju. Il-flushing tat-toilet u x-showers f’daqqa huma kważi 70% tal-konsum tiegħek tal-ilma ta’ kuljum. Għalhekk, huma l-aqwa opportunità għal kulħadd biex naħlu inqas ilma u biex kulħadd isir aktar effiċjenti fil-mod kif juża l-ilma. Żomm għajnejk miftuħa għall-kit tal-konservazzjoni tal-ilma li qed titqassam bħala parti mill-kampanja, u għad-diversi ħjiliet fuq kif ma taħlix ilma. Ejja ħalli flimkien, inkunu l-bidla.
X’inhi gallarija tal-ilma u x’tagħmel?
Kull sena jittellgħu ftit aktar minn 14-il miljun metru kubu ta’ ilma tax-xorb mis-sorsi tal-ilma taħt l-art. Wieħed mis-sorsi ewlenin huwa l-gallariji tal-ilma taħt l-art f’Ta Kandja. Il-gallariji f’Ta’ Kandja huma madwar 97 metru taħt l-art u jinfetħu orizzontalment f’direzzjonijiet differenti minn xaft ċentrali li jiġbor l-ilma, għal eluf ta’ metri. Il-gallariji ta’ taħt l-art f’Ta’ Kandja u l-istazzjon tal-ippumpjar qegħdin fil-limiti tas-Siġġiewi. Dawn kienu l-aħħar sistemi tal-ilma taħt l-art u stazzjon tal-ippumpjar li nbnew, u tlestew fl-1963. B’kollox, din is-sistema tikkonsisti f’network ta’ gallariji ta’ 6.2 kilometri minn network totali ta’ 42 kilometru ta’ gallariji bħal dawn li jinsabu fi stazzjonijiet ta’ ppumpjar tal-ilma ta’ taħt l-art oħra taħt il-gżejjer Maltin. Stazzjonijiet tal-ippumpjar oħra importanti jinkludu dawk f’Ta’ Speranza, Ta’ Qali u Bakkja. Kull stazzjon jikkonsisti f’numru ta’ gallariji li jwasslu għax-xaft ċentrali li minnu jittieħed l-ilma għax-xorb mill-akwiferu tal-livell tal-baħar medju.
B’kollox hemm total ta’ 12-il stazzjon tal-ippumpjar u 134 toqba minn fejn jittieħed l-ilma u jsir ilma tajjeb għax-xorb permezz ta’ network sofistikat ta’ infrastruttura tal-ilma.
Kif tiġi żgurata l-kwalità tal-ilma tagħna?
Kull sena jittellgħu ftit aktar minn 14-il miljun metru kubu ta’ ilma tax-xorb mis-sorsi tal-ilma taħt l-art. Wieħed mis-sorsi ewlenin huwa l-gallariji tal-ilma taħt l-art f’Ta Kandja. Il-gallariji f’Ta’ Kandja huma madwar 97 metru taħt l-art u jinfetħu orizzontalment f’direzzjonijiet differenti minn xaft ċentrali li jiġbor l-ilma, għal eluf ta’ metri. Il-gallariji ta’ taħt l-art f’Ta’ Kandja u l-istazzjon tal-ippumpjar qegħdin fil-limiti tas-Siġġiewi. Dawn kienu l-aħħar sistemi tal-ilma taħt l-art u stazzjon tal-ippumpjar li nbnew, u tlestew fl-1963. B’kollox, din is-sistema tikkonsisti f’network ta’ gallariji ta’ 6.2 kilometri minn network totali ta’ 42 kilometru ta’ gallariji bħal dawn li jinsabu fi stazzjonijiet ta’ ppumpjar tal-ilma ta’ taħt l-art oħra taħt il-gżejjer Maltin. Stazzjonijiet tal-ippumpjar oħra importanti jinkludu dawk f’Ta’ Speranza, Ta’ Qali u Bakkja. Kull stazzjon jikkonsisti f’numru ta’ gallariji li jwasslu għax-xaft ċentrali li minnu jittieħed l-ilma għax-xorb mill-akwiferu tal-livell tal-baħar medju.
B’kollox hemm total ta’ 12-il stazzjon tal-ippumpjar u 134 toqba minn fejn jittieħed l-ilma u jsir ilma tajjeb għax-xorb permezz ta’ network sofistikat ta’ infrastruttura tal-ilma.
Kif nista’ naħli inqas ilma fis-sajf?
Minħabba s-sjuf twal u sħan tagħna, bi ftit ilma tax-xita, il-pjanti fil-ġonna tagħna għandhom rati għoljin ta’ evapotraspirazzjoni. Għalhekk, jekk għandek ġnien, jaf jagħmel aktar sens li tħawwel speċi li huma nattivi għal Malta, għax dawn ikunu mdorrijin fil-klima tagħna. Għandek tħawwel il-pjanti fir-rebbiegħa jew fil-ħarifa meta jkun hemm inqas bżonn li jissaqqew. Il-friegħi baxxi tas-siġar u l-arbuxxelli ħallihom hemmhekk billi dawn iħallu l-fdaltal-weraq jakkumula, u dan iżomm il-ħamrija aktar kiesħa u jnaqqas l-evaporazzjoni. Tista’ tibda munzell tal-kompost, li meta jintefa’ fil-ħamrija, ikabbar il-kapaċità tagħha ta’ kemm tiflaħ ilma. Jekk għandek pixxina, ikkunsidra li tgħattiha ħalli din tibqa’ nadifa u tipprevjeni li titlef l-ilma bl-evaporazzjoni. Qis li jkollok pompi ta’ riċirkulazzjoni, u għall-apparat li jimla mill-ġdid b’mod awtomatiku, iċċekkja kultant żmien biex tara li m’hemmx ilma jqattar.
Ġismek kemm għandu bżonn ilma f’jum sħun tas-sajf?
Waqt li t-temp jisħon, ġismek jibda jegħreq sabiex jirregola t-temperatura tiegħu. B’kollox, għandek madwar 2.6 miljun glandoli tal-għaraq jaħdmu biex iżommuk frisk billi joħorġulek il-fluwidi mill-pori. L-importanti huwa li tibqa’ timla dan in-nuqqas ta’ fluwidi. L-ammont ta’ ilma li hu tajjeb għal ġismek jiddependi minn diversi fatturi. Huwa ġeneralment rakkomandat li tixrob 8-10 tazzi tal-ilma kuljum jew bejn wieħed u ieħor 2 litri, speċjalment meta tkun fix-xemx. Oqgħod attent għas-sinjali tad-deidratazzjoni u ixrob ilma kemm hemm bżonn sabiex tevita problemi serji. Aħseb fil-konsum tal-ilma bħala bidla fil-mod kif tgħix ħajtek. Ħu flixkun tal-ilma miegħek kullimkien: ix-xogħol, l-iskola, u fil-karozza. Ixrob l-ilma ma’ kull ikla. Ibda l-ġurnata u spiċċaha b’tazza ilma. Jekk tikkommetti ruħek għal dawn il-bidliet żgħar, malajr iżżid il-konsum tiegħek tal-ilma u twaqqaf l-effetti tad-deitratazzjoni.
Kif nista’ naħli inqas ilma fis-sajf?
Minħabba s-sjuf twal u sħan tagħna, bi ftit ilma tax-xita, il-pjanti fil-ġonna tagħna għandhom rati għoljin ta’ evapotraspirazzjoni. Għalhekk, jekk għandek ġnien, jaf jagħmel aktar sens li tħawwel speċi li huma nattivi għal Malta, għax dawn ikunu mdorrijin fil-klima tagħna. Għandek tħawwel il-pjanti fir-rebbiegħa jew fil-ħarifa meta jkun hemm inqas bżonn li jissaqqew. Il-friegħi baxxi tas-siġar u l-arbuxxelli ħallihom hemmhekk billi dawn iħallu l-fdaltal-weraq jakkumula, u dan iżomm il-ħamrija aktar kiesħa u jnaqqas l-evaporazzjoni. Tista’ tibda munzell tal-kompost, li meta jintefa’ fil-ħamrija, ikabbar il-kapaċità tagħha ta’ kemm tiflaħ ilma. Jekk għandek pixxina, ikkunsidra li tgħattiha ħalli din tibqa’ nadifa u tipprevjeni li titlef l-ilma bl-evaporazzjoni. Qis li jkollok pompi ta’ riċirkulazzjoni, u għall-apparat li jimla mill-ġdid b’mod awtomatiku, iċċekkja kultant żmien biex tara li m’hemmx ilma jqattar.
Kif kien jinkiseb l-ilma frisk fil-passat?
Dari, il-bniedem kien jgħix qrib il-kosta u kulfejn kienu jinstabu nixxiegħat naturali, iżda aktar ma beda jghaddi z-zmien, tankijiet u ċisterni ġew kreati sabiex jaħżnu l-ilma speċjalment lil hinn mill-kosta. Uħud minn dawn imorru lura għall-perjodu Neolitiku. Dan kien il-mod kif il-komunità indiġena Maltija użat l-ilma tul l-istorja tagħha b’mod sostenibbli.
Kien meta waslu il-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann f’pajjiżna fl-1512 li l-limitazzjonijiet fil-kwantità tal-ilma ġew innutati u ddokumentati għall-ewwel darba. Kien innutat kif in-nixxiegħat kienu jonqsu tul ix-xhur tas-sajf u ħafna mil-ilma tajjeb għax-xorb kien jinżamm f’tankijiet. Wara l-wasla tagħhom, minhabba n-nuqqas ta ilma naturali, il-Kavallieri ħolqu leġislazzjoni li titlob il-kostruzzjoni ta’ ċistenra għall-ilma tax-xita ma’ kull binja ġdida fil-Belt Valletta. Apparti dan, fl-1610 inbena akwadott sabiex iwassal l-ilma fil-Kapitali l-ġdida. Dan kien jieħu l-ilma minn numru ta’ nixxiegħat tal-akwiferi fiż-żona tar-Rabat. Aktar tard inbena akwedott ieħor b’rizultat ta perjodu ta nixfa li sehh bejn 1834 u l-1841. Dan kien iwassal l-ilma fil-Kottonera u f’xi villaġġi oħrajn tal-madwar.
Dawn l-akwedotti u strutturi ta’ ħażna għall-ilma tax-xita servew bħala sors primarju għax-xorb lill-poplu Malti fis-seklu dsatax għalkemm xorta kien hemm xettiċiżmu dwar il-kwalità tal-ilma u l-kontaminazzjoni ta’ dan l-ilma minn żibel fit-toroq, żbroff ta’ drenaġġ, ħmieġ naturali tal-annimali eċċ. Sa dak z-zmien, l-akwedotti u l-istrutturi ta’ hazna ghall-ilma baqghu is-sors prinċipali għall-ilma tax-xorb sakemm id-domanda bdiet tikber tant li beda jiġi imtella’ l-ilma tal-pjan. Fit-tieni nofs tas-seklu dsatax bdew jithafru bjar mhux jittella l-ilma tal-pjan.
Minn hawn ‘l quddiem komplew jigu zviluppati boreholes u impjanti dedikati biex jittella l-ilma madwar il-pajjiż sabiex isir użu mill-ilma li hemm f’numru ta’ akwiferi u l-ilma tal-pjan.
Kif inhu salvagwardjat l-ilma f’Malta?
Il-Kostituzzjoni ta’ Malta tispeċifika: “L-ebda parti (f’dan l-artiklu) ma tista’ tkun meħuda bħala li twettaq jew topera xi liġi sakemm din tipprovdi li tneżża’ lill- Gvern Mmalti mill-proprjetàa ta’ xi minerali li jinstabu taħt l-art, ilma jew antikitajiet.” Għaldaqstant il-kostituzzjoni tista’ tkun ikkunsidrata bħala formalment rikonoxxenti fil- Gvern ta’ Malta bħala l-uniku sid tar-riżorsi tal-ilma li jinstabu taħt l-art fil-Gżejjer Maltin. Fl-1991 l-Att għas-Servizzi tal-Ilma ġie promulgat sabiex jirregola l-immaniġjar tar-riżorsi tal-ilma. Taħt dan l-Att, ir-rwoli tar-regolatur u l-operatur ġew attribwiti lill-WSC. Iż-żewġ regolamenti prinċipali infurzati bħalissa sabiex jipproteġu l-ilma huma: “Ir-Regolamenti għall-Protezzjoni tal-Ilma tal-pjan mill-inkwinazzjoni kkawżata minn sustanzi Perikolużi 2002” u “Il-Qafas għall-Politika dwar l-Ilma 2004” li stabbiliet pjan ta’ ħidma għall-protezzjoni ta’ “l-ilma tal-wiċċ”, “l-ilma mħallat”, “l-ilma tal-kosta” u “l-ilma tal-pjan”. Bħalissa l-Aġenzija għall-Enerġija u l-Ilma hija responsabbli milli tifformula politika relatata mad-domanda tal-ilma, l-immaniġġjar u s-sostennibilitàa tar-riżorsa tal-ilma fejn WSC huwa l-operatur.
X'inhuma l-għargħar?
L-għargħar huwa fluss kbir ta’ ilma temporanju għal fuq l-art li normalment tkun niexfa. L-għargħar f’daqqa huwa tip ta’ għargħar lokali li jiġri f’daqqa waħda, tipikament minħabba xita qalila jew eċċessiva f’perjodu ta’ żmien qasir. Jekk wieħed jonqos milli jevakwa żoni fejn ikun hemm għargħar jew jidħol f’ilmijiet ta’ għargħar, dan jista’ jwassal għal xi ġrieħi jew għall-mewt. L-għargħar jista’ jirriżulta mix-xita, minn maltemp qrib ix-xatt, minn mareġġati jew meta jfur l-ilma tas-sistemi tal-ilma. L-għargħar f’daqqa jiġi mingħajr l-ebda avviż u jista’ jikkawża qtugħ fil-provvista, itellef it-trasportazzjoni, jagħmel il-ħsara lill-bini u joħloq żerżiq fl-art. Jekk ikun hemm għargħar f’daqqa:
• Kun ippreparat, evita żoni jew toroq magħrufin li jegħrqu. Uża toroq differenti.
• Jekk tinzerta nixxiegħa għaddejja fejn l-ilma jilħaq ’il fuq mill-għekiesi tiegħek, ieqaf, dur u sib xi mkien sigur mill-ewwel. Titfix il-karozza.
• Tmurx fuq pontijiet fuq ilma għaddej b’veloċità għolja.
• Timxix, tgħumx jew issuqx fl-ilma tal-għargħar. Sib il-kenn, dejjem! Kun sigur.
• Ftakar, sitt pulzieri biss ta’ ilma għaddej jistgħu jwaqqgħuk, u pied ta’ ilma għaddej jista’ jġorr il-vettura miegħu.
• Żomm darek sigura billi tbattal il-pajpijiet u l-katusi. Huwa importanti li żżomm dokumenti importanti ġo kontenitur li ma jidħolx ilma fih u li tipproteġi l-proprjetà tiegħek.
X'inhu t-tniġġis tal-ilma u kif tista' tipprevjeniħ?
It-tniġġis tal-ilma jiġi minn diversi sorsi, inkluż minn skart mormi li jista’ jispiċċa f’passaġġi fuq l-ilma, mit-tbattil tal-likwidi bħal żebgħa, thinners u mediċini fil-pajpijiet, minn emissjonijiet mill-pjanti industrijali, u mill-użu tal-pestiċidi. Għalkemm ma nistgħux nipprevjenu emissjonijiet fuq skala industrijali, nistgħu nieħdu passi fil-ħajja tagħna ta’ kuljum biex innaqqsu t-tniġġis tal-ilma.
Xi modi ġenerali kif tipprevjeni t-tniġġis tal-ilma huma:
• Armi l-iskart id-dar kif suppost.
• Qatt tferra’ l-kimiċi, iż-żjut, il-mediċini fil-katusa jew fil-pajpijiet. Ħudhom f’ċentru lokali awtorizzat bħall-l-petrol stations u l-ispiżeriji, jew f’Ċentru għall-Iskart Goff.
• Aħsel il-karozza meta jkollok bżonn biss u qis li tuża biss l-ammont it-tajjeb ta’ sapun.
• Naddaf wara l-annimali tiegħek, mhux billi tarmi l-ħmieġ fil-katusa jew fid-drenaġġ.
• Dejjem ipprova naqqas il-pestiċidi u l-erbiċidi kimiċi li tuża – it-tnejn jagħmlu ħafna ħsara għall-ambjent.
• Iċċekkja l-karozza regolarment biex tevita li jkollok xi likwidi jnixxu minnha.
• Meta jkun possibbli ixtri deterġenti, sapun, u likwidi tal-ħasil tal-platti aktar siguri. Filwaqt li dawn ħafna drabi jkunu jiswew aktar flus, tkun qed tgħin lill-ambjent.
• Oqgħod attent ħafna bil-kimiċi tossiċi – ammonijaka, bleach, żebgħa, thinner taż-żebgħa, eċċ. Huwa importanti ħafna li tarmi dawn b’mod sigur u b’attenzjoni.
Mistoqsijiet Frekwenti dwar it-turs tal-belt
Ilma – Ibda Minnek
Kif qed isiru t-tours fil-lokalitajiet?
Bħalissa, it-tim tagħna qiegħed iqassam il-‘Water be the Change Gift Packs’fid-djar tal-lokalitajiet kollha f’Malta u Għawdex. F’każ li meta niġu biex nagħmlu d-distribuzzjoni, int ma tkunx id-dar, se nkunu qed inħallulek nota fil-kaxxa tal-ittri tiegħek, biex ninfurmawk li ġejna f’darek u ma fetħilna ħadd, filwaqt li ssib istruzzjonijiet dwar x’tista’ tagħmel biex tiġbor il-‘Water be the Change Gift Pack’ u l-kit.
Kif nista’ nikseb vawċer?
Il-gift pack mill-kampanja nazzjonali ‘L-ILMA – Ibda Minnek’, li qed jitqassmu fid-djar, kollha għandhom vawċer. F’każ li ma tkunx id-dar fil-ħin li niġu biex nagħmlu d-distribuzzjoni, aħna nieħdu ħsieb li nimpostaw nota biex ninfurmawk li ġejna għandek iżda ma stajniex nagħtuk dawn il-‘Water be the Change Gift Pack’ u l-kit. Din in-nota fiha struzzjonijiet dwar x’għandek tagħmel biex tiġbor il-‘Water be the Change Gift Pack’ u l-kit mill-Water Mobile Unit jew minn GĦAJN, miċ-Ċentru tal-Informazzjoni tal-Kampanja.
Minn fejn nista’ nsarraf il-vawċer tiegħi/in-nota li tgħidlek li d-distribuzzjoni ma tkunx saret?
Il-vawċers u n-nota li nkunu mpostajnielek biex ninfurmawk li ma stajniex nagħmlu d-distribuzzjoni tal-‘Water be the Change Gift Pack’, jistgħu jissarrfu mill-Water Mobile Unit, jew minn GĦAJN, iċ-Ċentru tal-Informazzjoni tal-Kampanja, ir-Rabat. Għal aktar dettalji rigward il-lokalitajiet tal-Water Mobile Unit u fuq iċ-Ċentru tal-Informazzjoni tal-Kampanja favur il-konservazzjoni tal-ilma, tista’ żżur: hawn.
X’inhu l-‘Water Conservation Kit’?
Fil-‘Water Conservation Kit; għandek issib ħames aġġeġġi li jgħinuk tiffranka u tikkonserva l-ilma f’darek.
Dan il-kit jikkonsisti f’:
Handheld Showerhead
Dual Spray Swivel Faucet Aerator
Dual Thread Aerator
Shower on-off switch
Flushing Tank Bag – Hippo Bag
Eliġibbli biex nipparteċipa f’din il-kampanja?
Il-kriterji sabiex tkun eliġibbli huma:
Jekk toqgħod fir-residenza imma l-kont mal-ARMS mhuwiex fuqek, hu importanti li:
(eż. f’każ li persuna tiġbor il-kit f’isem is-sieħeb/sieħba tagħha jew it-tfal li jgħixu fl-istess proprjetà jiġu biex jiġbru l-kit għan-nom tal-ġenituri tagħhom)
– L-indirizz fuq il-karta tal-identità jkun jaqbel
– Il-karta tal-identità ta’ sid il-kont bl-indirizz li jabel ma’ dak ta’ fuq il-kont
– Il-kont tal-ARMS
Jekk ma toqgħodx fl-istess dar imma qed tiġbor il-kit f’isem persuna oħra
(eż. bint li tirrisjedi f’residenza differenti iżda qed tiġbor il-kit f’isem ġenitur anzjan tagħha)
– Sintendi, m’hemmx bżonn li l-indirizz fuq il-karta tal-identità tiegħek ikun jaqbel ma’ ta’ dak ta’ fuq il-kont tal-ARMS
– Il-karta tal-identità ta’ min għandu l-kont mal-ARMS irid ikollha indirizz li jkun jaqbel mal-istess kont tal-ARMS
– Il-kont tal-ARMS tar-residenza eliġibbli
Kirja fit-tul bil-kont tal-ARMS ikun fuq il-persuna li tkun qed tikri u l-karta tal-identità tkun taqbel mal-istess kont tal-ARMS
– Karta tal-identità tal-persuna li tkun qed tikri
– L-indirizz li jkun qed jidher fuq il-kont tal-ARMS ikun tal-persuna li tkun qed tikri
(f’każ li l-kont ikun fuq sid il-post li qed jinkera, il-persuna li tkun qed tikri jeħtieġ li ġġib kopja tal-karta tal-identità tas-sid (detentur tal-kont), il-karta tal-identità tal-persuna li qed tikri trid tkun taqbel mal-indirizz li jidher fuq il-kont tal-ARMS u l-kont tal-ARMS irid ikollu indirizz tar-residenza eliġibbli.)
Jekk għadni ma rċevejtx vawċer, x’għandi nagħmel?
Jekk għadek ma rċevejt ebda vawċer, għandek tirċievi nota bil-posta biex ninfurmawk li ma stajniex nagħmlu d-distribuzzjoni f’darek jew nibagħtulek email. Din in-nota jkun fiha struzzjonijiet ċari dwar x’għandek tagħmel: Mur fil-Water Mobile Unit u ħu miegħek in-nota li tirċievi, il-kont tal-ARMS u l-karta tal-identità tiegħek, jew minflok tista’ tagħżel li tmur l-Uffiċċju ta’ Informazzjoni tal-kampanja ‘L-Ilma – Ibda Minnek’ fir-Rabat.
Jien qed nikri fejn noqgħod. Xorta jien eliġibbli għal din il-kampanja?
Iva jekk qed tgħix f’kera fit-tul, sakemm il-karta tal-identità tiegħek hi Maltija (jew ikollok karta tal-identità apposta u li tkun maħruġa għal ċittadini mhux ta’ nazzjonalità Maltija li, iżda, għandhom ir-residenza tagħhom f’Malta). F’dan il-każ, ikollok bżonn iġġib il-karta tal-identità tiegħek bl-indirizz tal-post eligibli, kopja tal-kont tal-ARMS u l-karta tal-identità ta’ sid il-propjetà (jew kopja).
Jekk għadni ma rċevejtx vawċer, x’għandi nagħmel?
Tista’ tiġbor il-kit mill-Uffiċċju ta’ Informazzjoni tagħna tal-kampanja ‘L-Ilma – Ibda Minnek’ fir-Rabat, u li jiftaħ kuljum (inkluż fit-tmiem il-ġimgħa u festi pubbliċi) u mill-Water Mobile Unit, nhar ta’ Ġimgħa, Sibt u Ħadd mid-9am sal-5pm, jew skont il-lokalità ta’ fejn ikun jinsab il-Water Mobile Unit. Għal-lista sħiħa tal-postijiet fejn hemm żjara pjanata tal-Water Mobile Unit, flimkien mal-ħinijiet tal-ftuħ, żur hawn.
Mobile Unit
X’għandi bżonn inġib miegħi meta nżur il-Mobile Unit biex niġbor il-kit tiegħi?
Jekk iġġib l-oġġetti mniżżla hawn, fi kwalunkwe mit-tliet punti t’hawn taħt, ikun biżżejjed:
Il-vawċer u l-karta tal-identità tiegħek. Hu importanti li l-isem u l-indirizz fuq il-karta tal-identità jkunu jaqblu mad-dettalji fuq il-kont tal-ARMS; inkella jkollok iġġib il-karta tal-identità li jkollha d-dettalji li jaqblu.
In-nota li tkun sibt fil-posta, biex infurmajniek li ma stajniex nagħmlu d-distribuzzjoni tal-kit f’darek u l-karta tal-identità tiegħek.
Il-kont tal-ARMS (hu importanti li tassigura li dan il-kont ikun immarkat bħala ‘Residenzjali’) u l-karta tal-identità tiegħek.
Meta l-Mobile Unit ikun qed iżur il-lokalità tiegħi, m’għandix ħin biex niġbor il-kit tiegħi għall-konservazzjoni tal-ilma. Jista’ xi ħadd jiġbru f’ismi?
Iva. Il-persuna li żżur l-Water Mobile Unit għandha ġġib il-karta tal-identità tagħha stess, flimkien mal-affarijiet imsemmija hawn fuq li jappartjenu lilek.
Nista’ ninstalla l-apparat jien stess?
L-istruzzjonijiet li għandek bżonn biex tinstalla l-apparat tal-ilma jistgħu jinstabu f’ dawn il-links:
Gift pack: https://ilma.org.mt/waterconservationgiftpackinstructions/
Kit għall-Iffrankar tal-Ilma: https://ilma.org.mt/waterconservationkitinstructions/
Għaliex għandi ninstalla dawn l-aġġeġġi?
L-iskop ta’ dawn l-aġġeġġi hu li wieħed jiffranka l-ilma. Meta tinstalla dawn l-aġġeġġi, tkun tista’ tnaqqas il-kontijiet tal-ilma tiegħek. Jekk tkun tixtieq tixtri aktar minn dawn l-aġġeġġi, tista’ tagħmel dan bi prezz raġonevoli mingħand ħanut taż-żebgħa (ironmongery) jew online.
Kif tista’ tikkonserva l-ilma permezz ta’ dawn l-aġġeġġi?
L-aerator u x-showerhead joħolqu bżieżaq tal-arja fil-fluss tal-ilma. Dan il-proċess jgħin biex titnaqqas l-ammont tal-fluss tal-ilma imma mhux il-pressa u eventwalment tkun qed tikkonserva l-ilma fid-dar tiegħek.
Ix-‘Shower on-off Switch’ jirregola l-fluss tal-ilma, u jippermetti lill-persuna li tkun qed tużah biex tissettja b’mod xieraq it-temperatura tal-ilma mill-mixer tax-xawer tiegħek. B’dan il-mod, it-temperatura tal-ilma tinżamm kostanti u ma tkun qed taħli l-ebda ilma meta terġa’ tiftaħ il-fluss tal-ilma, għaliex it-temperatura tkun diġà regolata.
Il-‘ Flushing Tank Bag iżomm fih volum ta’ spazju ġewwa l-flushing tiegħek, u b’hekk tkun qed tnaqqas l-ammont ta’ ilma meħtieġ biex timla l-flushing. Xorta waħda se jibqa’ jkollok ammont ta’ ilma adegwat meta tiġi biex tifflaxxja mit-toilet tiegħek.
L-aerator li għandi ma jidħolx fil-vit tal-ilma tiegħi. X'nista’ nagħmel?
L-aerator kollha għandhom woxers ġo fihom stess, li jistgħu jitneħħew biex tiżvela dak li ngħidulu ‘female thread’. L-arjaturi huma standard tal-UE u fuq in-naħa ta’ barra għandhom male thread u fuq in-naħa ta’ ġewwa għandhom female thread, meta jitneħħew il-woxers ġewwa. Tista’ wkoll tinstalla dan l-arjatur fuq kwalunkwe vit ieħor fid-dar tiegħek fejn tkun qed toqgħod.
Għandi iktar minn kamra tal-banju waħda. Nista’ nikseb aktar kits għall-Konservazzjoni tal-Ilma?
Qed inqassmu kit wieħed lil kull residenza primarjaf’Malta u Għawdex. Madankollu, jekk tixtieq tixtri aktar aġġeġġi, dawn kollha jistgħu jinxtraw bi prezz raġonevoli ħafna mill-ħwienet taż-żebgħa komuni (ironmongery) jew online.
Apparti r-residenza primarja tiegħi, jien għandi proprjetà oħra fejn nirċievi wkoll kont ieħor tal-ilma. Jien eliġibbli għat-tnejn?
Il-proprjetajiet kollha li jirċievu kontijiet tal-ARMS, li huma mmarkati bħala ‘Residenzjali’ u li jindikaw in-numru ta’ residenti, huma eliġibbli (Jekk jogħġbok irreferi għall-parti tan-naħa ta’ fuq, fuq il-lemin tal-kont tiegħek). Jekk il-kont huwa mmarkat bħala ‘Domestiku’, u huwa residenzjali, iżda n-numru ta’ residenti huwa ‘0’, jew m’għandux numru, allura dik ir-residenza mhix eliġibbli. Għal aktar mistoqsijiet u informazzjoni jekk jogħġbok ikkuntattjana fuq in-numru tat-telefon tagħna li hu bla ħlas 80072337 jew ibghat email fuq [email protected].